Depremlere maruz kalan yapılardaki hasarın nedeni yapı kalitesinin yanı sıra yerin mekanik ve fiziksel özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Yerin, deprem dalgalarını iletme karakteri, dinamik elastik özellikleri, deprem salınımlarını soğurma ve genleştirme gibi etkileri yerin bölgesel özelliklerini oluşturur ve mühendislik yapıları üzerine etkiyi büyük ölçüde bu özellikler yansıtır. Ayrıca değişik zemin karakterlerinin deprem dalgasını büyütmeleri zeminlerin özelliklerine bağlı olarak farklı boyutta olacaktır. Bu durumu en iyi ortaya koyacak olan parametreler, zeminlerin mekanik ve fiziksel özelliklerini, depremin zeminlerdeki elastik dalga özelliklerini bünyesinde taşıyan sismik hızlardır. Bu çalışmada sismik hızlar kullanılarak zeminin büyütme değerlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için Isparta ovası içerisinde farklı kaya ve zemin birimleri üzerinde çok atışlı sismik kırılma çalışmaları yapılarak en az 30 m olacak şekilde derine doğru boyuna ve enine dalga hızları belirlenmiştir. Ayrıca çok atışlı sismik kırılma profilleri üzerinde mikrotremör ölçümleri alınarak Nakamura tekniği ile zeminin spektral büyütme değerleri ve zeminin hakim periyotları elde edilmiştir. Sismik kırılma ve mikrotremörden elde edilen parametreler karşılaştırılmış ve literatürde var olan sismik hızlardan zemin büyütme ilişkileri irdelenerek zemin büyütme parametreleri için yeni bir yaklaşım öne sürülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Boyuna dalga hızı, Enine dalga hızı, Zemin büyütmesi, Spektral büyütme, Zemin hakim periyot, ilişkilendirmeler.
In addition to the quality of the buildings; the reason of the damage in buildings exposed to earthquakes result from mechanical and physical properties of the soil. Earthquake waves transmission characteristics, dynamic elastic properties, and earthquake vibration absorption-expansion effects of the soil compose its local properties and mainly reflect the effects on constructions. With this respect, ground vibrations resulting from an earthquake, can form huge deformations at loaded foundations of constructions. The expansion of earthquake vibrations by different ground characteristics should differ in magnitude as a result of ground properties. The parameters that will put this case clearly are the seismic velocities that hold the distinction of having mechanical and physical characteristics of ground and having the characteristics of elastic and wave effects of earthquakes on ground. In this study, it is aimed to define the ground expansion values by using the seismic velocities. In this context, by seismic refraction studies with multiple shots on the different rock and ground formations in Isparta plain, compressional and shear wave velocity from a depth of at least 30 m were determined. Also, by taking measurements on multi shot refraction profiles spectral expansion values of ground and controlling periods of ground were obtained with the help of Nakamura technique. Parameters obtained from seismic refraction and microtremor measurements were compared and based on researches about relationship of ground expansions from seismic velocities, a new approach for ground expansion parameters was proposed.
Keywords: Compressional wave velocity, Shear wave velocity, Soil amplification, Spectral amplification, Soil dominant period, Correlations.
Tez (Yüksek Lisans) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeofizik Mühendisliği Anabilim Dalı, 2012.
Kaynakça var.
Depremlere maruz kalan yapılardaki hasarın nedeni yapı kalitesinin yanı sıra yerin mekanik ve fiziksel özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Yerin, deprem dalgalarını iletme karakteri, dinamik elastik özellikleri, deprem salınımlarını soğurma ve genleştirme gibi etkileri yerin bölgesel özelliklerini oluşturur ve mühendislik yapıları üzerine etkiyi büyük ölçüde bu özellikler yansıtır. Ayrıca değişik zemin karakterlerinin deprem dalgasını büyütmeleri zeminlerin özelliklerine bağlı olarak farklı boyutta olacaktır. Bu durumu en iyi ortaya koyacak olan parametreler, zeminlerin mekanik ve fiziksel özelliklerini, depremin zeminlerdeki elastik dalga özelliklerini bünyesinde taşıyan sismik hızlardır. Bu çalışmada sismik hızlar kullanılarak zeminin büyütme değerlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için Isparta ovası içerisinde farklı kaya ve zemin birimleri üzerinde çok atışlı sismik kırılma çalışmaları yapılarak en az 30 m olacak şekilde derine doğru boyuna ve enine dalga hızları belirlenmiştir. Ayrıca çok atışlı sismik kırılma profilleri üzerinde mikrotremör ölçümleri alınarak Nakamura tekniği ile zeminin spektral büyütme değerleri ve zeminin hakim periyotları elde edilmiştir. Sismik kırılma ve mikrotremörden elde edilen parametreler karşılaştırılmış ve literatürde var olan sismik hızlardan zemin büyütme ilişkileri irdelenerek zemin büyütme parametreleri için yeni bir yaklaşım öne sürülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Boyuna dalga hızı, Enine dalga hızı, Zemin büyütmesi, Spektral büyütme, Zemin hakim periyot, ilişkilendirmeler.
In addition to the quality of the buildings; the reason of the damage in buildings exposed to earthquakes result from mechanical and physical properties of the soil. Earthquake waves transmission characteristics, dynamic elastic properties, and earthquake vibration absorption-expansion effects of the soil compose its local properties and mainly reflect the effects on constructions. With this respect, ground vibrations resulting from an earthquake, can form huge deformations at loaded foundations of constructions. The expansion of earthquake vibrations by different ground characteristics should differ in magnitude as a result of ground properties. The parameters that will put this case clearly are the seismic velocities that hold the distinction of having mechanical and physical characteristics of ground and having the characteristics of elastic and wave effects of earthquakes on ground. In this study, it is aimed to define the ground expansion values by using the seismic velocities. In this context, by seismic refraction studies with multiple shots on the different rock and ground formations in Isparta plain, compressional and shear wave velocity from a depth of at least 30 m were determined. Also, by taking measurements on multi shot refraction profiles spectral expansion values of ground and controlling periods of ground were obtained with the help of Nakamura technique. Parameters obtained from seismic refraction and microtremor measurements were compared and based on researches about relationship of ground expansions from seismic velocities, a new approach for ground expansion parameters was proposed.
Keywords: Compressional wave velocity, Shear wave velocity, Soil amplification, Spectral amplification, Soil dominant period, Correlations.