Kızılçam verimlilik ve doğal yayılışı bakımından ülkemizin önemli bir ağaç türüdür. Bu çalışma, Muğla Orman Bölge Müdürlüğü, Dalaman Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde dört işletme şefliğinden örnekler eşit olmayan şekilde seçilen 127 adet kızılçam (Pinus buria Ten.) ağacının verilerinden yararlanılarak literatürde önem arz eden bazı ağaç şekil katsayılarının (gerçek, yapay, doğal, mutlak ve Hohenadl) göğüs çapı ve boya göre gelişimleri ve karşılaştırılmaları yapılmıştır.Ağaç kesilmeden önce göğüs yüksekliğinde (1.30 m) çap ölçülmüştür. Ağaç kesildikten sonra, boyu, göğüs yüksekliğinden daha yukarıdaki yüksekliklerdeki çapları; 1m aralıklar ve belirli yüksekliklerdeki (0.1, 0.2, 0.3, 0.4 ve 0.5…..dn) çapları ölçülmüştür. Her ağaçın hacmi bölümleme yöntemi ile bulunmuştur. Daha sonra Göğüs Boyu Şekil Katsayısı, Yapay Şekil Katsayısı, Doğal Şekil Katsayısı, Mutlak Şekil Katsayısı ve Hohenadl’ın Şekil Katsayısı hesaplanmıştır. Göğüs boyu şekil katsayısı diğer yöntemlerle hesaplanan şekil katsayı değerleri farklarının anlamlı olup olmadığı eşleştirilmiş t-testi ile denetlenmiştir. İlk önce şekil katsayıları bütün olarak ve daha sonra sadece belirli göğüs çapı (20, 40, 60 cm) ve boy basamaklarında (10, 20, 30 m) karşılaştırmalar hem grafik hem de istatistik analizlerle ortaya koyulmuştur. Böylelikle, ağaç şekil katsayılarının en uygun olanı veya olanları belirlenmesiyle, tek ağaç hacminin az masraf, kolay ve kısa zaman içerisinde gerçeğe daha yakın kestirilebilmesi mümkün olacaktır. Ayrıca çalışmada çap ve boya bağlı olarak göğüs boyu şekil katsayısı veren çift girişli bir tablo da oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda yöre için kızılçam ağaçlarında göğüs boyu şekil katsayısı ve şekil katsayısı hacmi yerine doğal ve Hohenadl şekil katsayısı ve hacmi kullanılabileceği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Şekil katsayısı, kızılçam, t-testi, gövde hacmi
Tez ( Yüksek Lisans) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, 2012.
Kaynakça var.
Kızılçam verimlilik ve doğal yayılışı bakımından ülkemizin önemli bir ağaç türüdür. Bu çalışma, Muğla Orman Bölge Müdürlüğü, Dalaman Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde dört işletme şefliğinden örnekler eşit olmayan şekilde seçilen 127 adet kızılçam (Pinus buria Ten.) ağacının verilerinden yararlanılarak literatürde önem arz eden bazı ağaç şekil katsayılarının (gerçek, yapay, doğal, mutlak ve Hohenadl) göğüs çapı ve boya göre gelişimleri ve karşılaştırılmaları yapılmıştır.Ağaç kesilmeden önce göğüs yüksekliğinde (1.30 m) çap ölçülmüştür. Ağaç kesildikten sonra, boyu, göğüs yüksekliğinden daha yukarıdaki yüksekliklerdeki çapları; 1m aralıklar ve belirli yüksekliklerdeki (0.1, 0.2, 0.3, 0.4 ve 0.5…..dn) çapları ölçülmüştür. Her ağaçın hacmi bölümleme yöntemi ile bulunmuştur. Daha sonra Göğüs Boyu Şekil Katsayısı, Yapay Şekil Katsayısı, Doğal Şekil Katsayısı, Mutlak Şekil Katsayısı ve Hohenadl’ın Şekil Katsayısı hesaplanmıştır. Göğüs boyu şekil katsayısı diğer yöntemlerle hesaplanan şekil katsayı değerleri farklarının anlamlı olup olmadığı eşleştirilmiş t-testi ile denetlenmiştir. İlk önce şekil katsayıları bütün olarak ve daha sonra sadece belirli göğüs çapı (20, 40, 60 cm) ve boy basamaklarında (10, 20, 30 m) karşılaştırmalar hem grafik hem de istatistik analizlerle ortaya koyulmuştur. Böylelikle, ağaç şekil katsayılarının en uygun olanı veya olanları belirlenmesiyle, tek ağaç hacminin az masraf, kolay ve kısa zaman içerisinde gerçeğe daha yakın kestirilebilmesi mümkün olacaktır. Ayrıca çalışmada çap ve boya bağlı olarak göğüs boyu şekil katsayısı veren çift girişli bir tablo da oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda yöre için kızılçam ağaçlarında göğüs boyu şekil katsayısı ve şekil katsayısı hacmi yerine doğal ve Hohenadl şekil katsayısı ve hacmi kullanılabileceği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Şekil katsayısı, kızılçam, t-testi, gövde hacmi