Bu çalışma, karaçam (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasina (Lamb.) Holmboe) ağaçlandırma alanlarındaki besin stoklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Örneklemeler Eskişehir, Afyonkarahisar, Kastamonu, Çanakkale, Balıkesir ve Kütahya illerinde verim sınıfı, gelişim çağı ve kapalılık bakımından farklılık gösteren toplam 46 alanda yapılmıştır. Araştırmada, ESK-10(6303) numaralı araştırma projesi kapsamında araziden alınan toprak, ölü örtü, diri örtü ve ağaç bileşenlerine ait örnekler kullanılmıştır. Laboratuvarda araziden alınan toprak ve bitki örneklerinde N, P, K, Ca, Mg, S, Na, Fe, Zn, Mn ve Cu analizleri yapılmıştır. Ekosistemin farklı bileşenlerine ait besin yoğunluklarının ve besin stoklarının meşcere tiplerine göre değişimi varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Besin stokları arasında ilişkiler ise korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Ağaç bileşenlerine ait besin yoğunlukları, genel olarak meşcere yaşına bağlı olarak azalmıştır. N, P, K, Mg, S, Zn ve Mn yoğunluğu ibrelerde, Na ve Fe yoğunluğu kuru dalda, Ca yoğunluğu ise kuru dal ve kabukta en yüksek düzeyde bulunmuştur. Ağaçlardaki besin stokları, meşcere gelişim çağının ve kapalılığının artmasına bağlı olarak artmıştır. Makro besin elementleri ağaçlarda en fazla ibre ve kabukta depolanmaktadır. Karaçam ağaçlandırma alanlarında, S ve Fe dışındaki besin stoklarının en önemli kısmını toprak oluşturmaktadır. Kükürt stoğu c meşcerelerinde ağaçlarda, Fe stoğu ise b ve c meşcerelerinde ölü örtüde en yüksek düzeyde bulunmuştur. Fe stoğunun önemli bileşeni olması sebebiyle ölü örtünün korunmasına önem verilmelidir. Meşcere tiplerine göre değişmekle birlikte, kuvvetli müdahalelerde, ağaçlardaki besin stoğunun yaklaşık % 30-35'i, sadece gövde odunu ve dalın çıkartılması durumunda ise % 10-15'i alınmaktadır. Besin kaybını en az düzeye indirmek amacıyla ekonomik değeri olmayan ibre, kuru dal, kabuk ve kökün ormanda bırakılmasına azami özen gösterilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Karaçam, ağaçlandırma, besin stokları, aralama
This study was carried out to determine nutrient stocks in black pine (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasina (Lamb.) Holmboe) plantations. Samplings were done in 46 plots differing in yield class, development stages and canopy closure in Eskişehir, Afyonkarahisar, Kastamonu, Çanakkale, Balıkesir and Kütahya provinces. Soil, forest floor, herbaceous cover and tree component samples taken from the project ESK-10(6303) were used in the study. N, P, K, Ca, Mg, S, Na, Fe, Zn, Mn and Cu analyses were performed in soil and plant samples. Changes in nutrient concentrations and stocks data belonging to various component of ecosystem were evaluated by using analysis of variance. Relationships between nutrient stocks were by corelation analysis. Nutrient concentration in tree components decreased with stand age. The highest N, P, K, Mg, S, Zn and Mn concentrations were found in needle while Na and Fe concentrations in dead branch and Ca concentrations in both dead wood and bark. Nutrient stocks of tree increased with stand development stage and canopy clasure. It was concluded that macro nutrients were notably stored in needle and bark. Whereas a substential part of total nutrient stock were found in soil except for S and Fe. S stock were found the highest in trees in stand c while Fe stock in forest floor under stands b and c. Forest floor should be retained in the forest because of the fact that it is a notable resourse of Fe stock. Though depending on stand types, heavy thinning may cause a decrease in nutrient stock of 30-35%, moreover a 10-15% decrease may occur in the event of removal of only bole and branch. Special care should be paid to leave the needles, dead branches, barks and roots following the logging to prevent losing of nutrient as much as possible.
Keywords: Black pine, afforestation, nutrient stocks, thinning
Tez (Yüksek Lisans) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, 2017.
Kaynakça var.
Bu çalışma, karaçam (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasina (Lamb.) Holmboe) ağaçlandırma alanlarındaki besin stoklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Örneklemeler Eskişehir, Afyonkarahisar, Kastamonu, Çanakkale, Balıkesir ve Kütahya illerinde verim sınıfı, gelişim çağı ve kapalılık bakımından farklılık gösteren toplam 46 alanda yapılmıştır. Araştırmada, ESK-10(6303) numaralı araştırma projesi kapsamında araziden alınan toprak, ölü örtü, diri örtü ve ağaç bileşenlerine ait örnekler kullanılmıştır. Laboratuvarda araziden alınan toprak ve bitki örneklerinde N, P, K, Ca, Mg, S, Na, Fe, Zn, Mn ve Cu analizleri yapılmıştır. Ekosistemin farklı bileşenlerine ait besin yoğunluklarının ve besin stoklarının meşcere tiplerine göre değişimi varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Besin stokları arasında ilişkiler ise korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Ağaç bileşenlerine ait besin yoğunlukları, genel olarak meşcere yaşına bağlı olarak azalmıştır. N, P, K, Mg, S, Zn ve Mn yoğunluğu ibrelerde, Na ve Fe yoğunluğu kuru dalda, Ca yoğunluğu ise kuru dal ve kabukta en yüksek düzeyde bulunmuştur. Ağaçlardaki besin stokları, meşcere gelişim çağının ve kapalılığının artmasına bağlı olarak artmıştır. Makro besin elementleri ağaçlarda en fazla ibre ve kabukta depolanmaktadır. Karaçam ağaçlandırma alanlarında, S ve Fe dışındaki besin stoklarının en önemli kısmını toprak oluşturmaktadır. Kükürt stoğu c meşcerelerinde ağaçlarda, Fe stoğu ise b ve c meşcerelerinde ölü örtüde en yüksek düzeyde bulunmuştur. Fe stoğunun önemli bileşeni olması sebebiyle ölü örtünün korunmasına önem verilmelidir. Meşcere tiplerine göre değişmekle birlikte, kuvvetli müdahalelerde, ağaçlardaki besin stoğunun yaklaşık % 30-35'i, sadece gövde odunu ve dalın çıkartılması durumunda ise % 10-15'i alınmaktadır. Besin kaybını en az düzeye indirmek amacıyla ekonomik değeri olmayan ibre, kuru dal, kabuk ve kökün ormanda bırakılmasına azami özen gösterilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Karaçam, ağaçlandırma, besin stokları, aralama
This study was carried out to determine nutrient stocks in black pine (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasina (Lamb.) Holmboe) plantations. Samplings were done in 46 plots differing in yield class, development stages and canopy closure in Eskişehir, Afyonkarahisar, Kastamonu, Çanakkale, Balıkesir and Kütahya provinces. Soil, forest floor, herbaceous cover and tree component samples taken from the project ESK-10(6303) were used in the study. N, P, K, Ca, Mg, S, Na, Fe, Zn, Mn and Cu analyses were performed in soil and plant samples. Changes in nutrient concentrations and stocks data belonging to various component of ecosystem were evaluated by using analysis of variance. Relationships between nutrient stocks were by corelation analysis. Nutrient concentration in tree components decreased with stand age. The highest N, P, K, Mg, S, Zn and Mn concentrations were found in needle while Na and Fe concentrations in dead branch and Ca concentrations in both dead wood and bark. Nutrient stocks of tree increased with stand development stage and canopy clasure. It was concluded that macro nutrients were notably stored in needle and bark. Whereas a substential part of total nutrient stock were found in soil except for S and Fe. S stock were found the highest in trees in stand c while Fe stock in forest floor under stands b and c. Forest floor should be retained in the forest because of the fact that it is a notable resourse of Fe stock. Though depending on stand types, heavy thinning may cause a decrease in nutrient stock of 30-35%, moreover a 10-15% decrease may occur in the event of removal of only bole and branch. Special care should be paid to leave the needles, dead branches, barks and roots following the logging to prevent losing of nutrient as much as possible.
Keywords: Black pine, afforestation, nutrient stocks, thinning