Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet ricali, kuruluştan XVI. yüzyılın sonuna kadar çeşitli aralıklarla nüfus ve arazi tahrirleri yapılmasını uygun bulmuşlardır. Ancak bu dönemde yapılan tahrirlerin amacı vergi mükelleflerinin tespit etme amacına hizmet etmektedir. Bundan dolayı sadece vergi mükellefi olma yaşında olan erkek nüfusun sayımına özen gösterilmiştir. Dolayısıyla bu defterlerden erkek nüfusun bile tamamını tespit etmek mümkün görülmemektedir. XIX. yüzyıla gelindiğinde Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması, akabinde Asakir-i Mansure-i Muhammediye isimli yeni bir ordunun kurulması Osmanlı yöneticilerini, bu yeni orduya asker temin etmenin yollarını aramak zorunda bırakmıştır. Bu noktadan hareketle İmparatorluk genelinde nüfus sayımı yapılması kararlaştırılmıştır. Biz de bu amaçla yapılmış olan H.1246 tarihli ilk nüfus sayımı verilerini içeren 3235 numaralı nüfus defteri ile H.1246 Za.23 tarihinde düzenlenmiş olan 3273 numaralı nüfus icmal defteri ve H.1256 tarihli nüfus sayımı verilerini içeren 3270 numaralı nüfus defterlerinden yararlanarak Yalvaç kazasının nüfus yapısını ortaya koymayı amaçladık. Üç bölümden oluşan tezimizin ilk bölümünde Yalvaç'ın tarihi gelişiminden, nüfus araştırmalarında başvurulabilecek kaynaklardan, nüfus sayımlarından, Yalvaç nüfus defterlerinden ve Yalvaç kazasının idari taksimatından söz edilmiştir. İkinci bölümde kazada yaşayan nüfus, kişilere verilen isim; sıfat; lakaplar ve nüfus değişikliklerinden bahsedilmiştir. Son bölüm olan üçüncü bölümde ise eşkâl ve mesleklere yer verilmiştir.
The government dignitaries of Ottoman Empire deemed it necessary to register land and population (census) at certain intervals from its foundation to the 16th century. However, the primary purpose of the register conducted at this era was to determine tax payers. Thus, the male population eligible to be tax payer was solely counted. Consequently, it is nearly impossible to set exact number of male population by looking at these records.In 19th century, along with the abolishment of Guild of Janissaries (Yeniçeri ocağı) and establishment of new army called “Asakir-i Mansure-i Muhammediye” (The Victorious Soldiers of Prophet Muhammad) forced the statesmen to seek for ways of recruiting soldiers for this new army. From this standpoint, a general population census was conducted. In this study, we have aimed at describing the population structure of the town of Yalvaç by making use of the population record book no 3235 involving the data from the first census conducted in H.1246, the condensed population record book no 3273 issued in H.1246 Za.23 as well as the population record book no 3270 involving the data from the census conducted in H.1256.The thesis is composed of 3 sections. The first section covers historical development of Yalvaç, about the resources that might be referred in demographical researches, population censuses, and population records of town of Yalvaç as well as administrative distribution of the town. In the second section, the population of the town, names, nicknames and epithets attributed to people as well as demographical changes have been mentioned. Finally, in the last section the appearances and occupations have been covered.
Keywords: 1246, 1256, Town of Yalvaç, Pisidia Antiocheia, Census, Population, Population registry.
Tez (Yüksek Lisans) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, 2014.
Kaynakça var.
Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet ricali, kuruluştan XVI. yüzyılın sonuna kadar çeşitli aralıklarla nüfus ve arazi tahrirleri yapılmasını uygun bulmuşlardır. Ancak bu dönemde yapılan tahrirlerin amacı vergi mükelleflerinin tespit etme amacına hizmet etmektedir. Bundan dolayı sadece vergi mükellefi olma yaşında olan erkek nüfusun sayımına özen gösterilmiştir. Dolayısıyla bu defterlerden erkek nüfusun bile tamamını tespit etmek mümkün görülmemektedir. XIX. yüzyıla gelindiğinde Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması, akabinde Asakir-i Mansure-i Muhammediye isimli yeni bir ordunun kurulması Osmanlı yöneticilerini, bu yeni orduya asker temin etmenin yollarını aramak zorunda bırakmıştır. Bu noktadan hareketle İmparatorluk genelinde nüfus sayımı yapılması kararlaştırılmıştır. Biz de bu amaçla yapılmış olan H.1246 tarihli ilk nüfus sayımı verilerini içeren 3235 numaralı nüfus defteri ile H.1246 Za.23 tarihinde düzenlenmiş olan 3273 numaralı nüfus icmal defteri ve H.1256 tarihli nüfus sayımı verilerini içeren 3270 numaralı nüfus defterlerinden yararlanarak Yalvaç kazasının nüfus yapısını ortaya koymayı amaçladık. Üç bölümden oluşan tezimizin ilk bölümünde Yalvaç'ın tarihi gelişiminden, nüfus araştırmalarında başvurulabilecek kaynaklardan, nüfus sayımlarından, Yalvaç nüfus defterlerinden ve Yalvaç kazasının idari taksimatından söz edilmiştir. İkinci bölümde kazada yaşayan nüfus, kişilere verilen isim; sıfat; lakaplar ve nüfus değişikliklerinden bahsedilmiştir. Son bölüm olan üçüncü bölümde ise eşkâl ve mesleklere yer verilmiştir.
The government dignitaries of Ottoman Empire deemed it necessary to register land and population (census) at certain intervals from its foundation to the 16th century. However, the primary purpose of the register conducted at this era was to determine tax payers. Thus, the male population eligible to be tax payer was solely counted. Consequently, it is nearly impossible to set exact number of male population by looking at these records.In 19th century, along with the abolishment of Guild of Janissaries (Yeniçeri ocağı) and establishment of new army called “Asakir-i Mansure-i Muhammediye” (The Victorious Soldiers of Prophet Muhammad) forced the statesmen to seek for ways of recruiting soldiers for this new army. From this standpoint, a general population census was conducted. In this study, we have aimed at describing the population structure of the town of Yalvaç by making use of the population record book no 3235 involving the data from the first census conducted in H.1246, the condensed population record book no 3273 issued in H.1246 Za.23 as well as the population record book no 3270 involving the data from the census conducted in H.1256.The thesis is composed of 3 sections. The first section covers historical development of Yalvaç, about the resources that might be referred in demographical researches, population censuses, and population records of town of Yalvaç as well as administrative distribution of the town. In the second section, the population of the town, names, nicknames and epithets attributed to people as well as demographical changes have been mentioned. Finally, in the last section the appearances and occupations have been covered.
Keywords: 1246, 1256, Town of Yalvaç, Pisidia Antiocheia, Census, Population, Population registry.