Batı grubu yazı dillerinden biri olan Gagavuz Türkçesi, 20. yüzyılın başlarına kadar varlığını daha çok sözlü gelenek üzerinden sürdürmüştür. Gagavuz Türkçesinin gelişiminde çeşitli ağızların etkisi olmuştur ve bugün bir yazı dili olan Gagavuz Türkçesinde bu ağızların tesirlerini görmek hala mümkündür. Ağız özelliklerinin yazı dili üzerinde bu kadar tesirli olması, Gagavuz Türkçesi hakkında yapılan gramer ve imla çalışmalarında bazı problemlerin doğmasına da sebep olmuştur.Gagavuz Türkçesiyle kaleme alınmış yazılı eser sayısının az olması, Gagavuz Türkçesi üzerine yapılan araştırma ve yayınların daha çok ağız derlemelerinden oluşması ve yazılı eserlerde dahi imlanın belli kurallar dahilinde kullanılmamış olması Gagavuz Türkçesinin grameri üzerine yapılacak çalışmalar için sorunlu ve karışık bir yapının doğmasına zemin hazırlamıştır. Bu etkenler neticesinde, daha çok sözlü gelenekten derlenen metinler, Gagavuz Türkçesinin grameri üzerine yapılan çalışmalara kaynaklık etmek durumunda kalmıştır.Gagavuz Türkçesinin ek yapısını inceleyeceğimiz bu çalışmada metin olarak "Türk Dünyası Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması" projesi kapsamında Nevzat Özkan tarafından hazırlanan Gagavuz Destanları adlı eser temel alınmıştır.Bu çalışmada klasik tasnifleme metodu kullanılacaktır. Bu bağlamda metinlerde kullanılmış her ek fişlenerek morfolojik ve fonolojik açından değerlendirilecektir. Eklerin ses yapısı ve bazı durumlarda meydana gelen ses olayları dikkate alınarak ve varsa ses değişiklikleri tespit edilerek bunların sebepleri belirtilecektir. Her ekin işlev veya işlevleri kullanıldığı cümle bağlamında değerlendirilip incelenecektir. Eklerle ilgili her tespit, metinlerden örneklerle desteklenecek ve metinlerde tespit edilen eklerin dizini de ayrıca bu çalışmada yer alacaktır.
Anahtar Kelimeler: Gagavuz Türkçesinde ekler, ek işlevleri, ses özellikleri, şekil bilgisi.
reamined through oral customs rather than written customs until the beginnings of twentieth century. Different kinds of dialects have had deep influances on the development Gagauz Turkish and the impacts of those dialects have been diplayed in the Gagauz Turkish which has evolved into a written langulage anymore. Above mentioned deep impact of those dialects on the written language has reasoned to some problems at the grammar and spelling studies of the Gagavuz Turkish.The limited number of written literary output at the Gagavuz Turkish Language, the surplus of the dialective compilation number of literary studies and researches over the written studies and researches, and together and beyond those two reasons, irregular usage of grammar and spelling in the written studies and researches have produced a problematic structure on the grammar works of Gagavuz Turkish. Regarding with those problems, the grammar works in Gagavuz Turkish have to be referenced from written works that were compiled of oral customs.Gagavuz Destanları compiled by Nevzat Özkan, on the project of "Türk Dünyası Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması" has become a basement for this study that focuses on appendix structure of Gagauz Turkish.The classical classification method will be used at this work. Regarding with that every appendix quoted from texts will be card indexed and will be evaluated morphologically and phonologically. Phonetic structure of appendices and the phonetic facts that sometimes occur will be determined. If any phonetic changes find on those appendices the reasons the changes will be determined. The functions of appendices will also be held in respect of the sentences that are used in. Evey foundation regarding with appendices will be supported by samples from texts. The index of the appendices will also be provided.
Keywords: Appendices in the Gagavuz Turkish Language, appendix functions, phonetic features, formation knowledge.
Tez (Yüksek Lisans)- Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, 2015.
Kaynakça var.
Batı grubu yazı dillerinden biri olan Gagavuz Türkçesi, 20. yüzyılın başlarına kadar varlığını daha çok sözlü gelenek üzerinden sürdürmüştür. Gagavuz Türkçesinin gelişiminde çeşitli ağızların etkisi olmuştur ve bugün bir yazı dili olan Gagavuz Türkçesinde bu ağızların tesirlerini görmek hala mümkündür. Ağız özelliklerinin yazı dili üzerinde bu kadar tesirli olması, Gagavuz Türkçesi hakkında yapılan gramer ve imla çalışmalarında bazı problemlerin doğmasına da sebep olmuştur.Gagavuz Türkçesiyle kaleme alınmış yazılı eser sayısının az olması, Gagavuz Türkçesi üzerine yapılan araştırma ve yayınların daha çok ağız derlemelerinden oluşması ve yazılı eserlerde dahi imlanın belli kurallar dahilinde kullanılmamış olması Gagavuz Türkçesinin grameri üzerine yapılacak çalışmalar için sorunlu ve karışık bir yapının doğmasına zemin hazırlamıştır. Bu etkenler neticesinde, daha çok sözlü gelenekten derlenen metinler, Gagavuz Türkçesinin grameri üzerine yapılan çalışmalara kaynaklık etmek durumunda kalmıştır.Gagavuz Türkçesinin ek yapısını inceleyeceğimiz bu çalışmada metin olarak "Türk Dünyası Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması" projesi kapsamında Nevzat Özkan tarafından hazırlanan Gagavuz Destanları adlı eser temel alınmıştır.Bu çalışmada klasik tasnifleme metodu kullanılacaktır. Bu bağlamda metinlerde kullanılmış her ek fişlenerek morfolojik ve fonolojik açından değerlendirilecektir. Eklerin ses yapısı ve bazı durumlarda meydana gelen ses olayları dikkate alınarak ve varsa ses değişiklikleri tespit edilerek bunların sebepleri belirtilecektir. Her ekin işlev veya işlevleri kullanıldığı cümle bağlamında değerlendirilip incelenecektir. Eklerle ilgili her tespit, metinlerden örneklerle desteklenecek ve metinlerde tespit edilen eklerin dizini de ayrıca bu çalışmada yer alacaktır.
Anahtar Kelimeler: Gagavuz Türkçesinde ekler, ek işlevleri, ses özellikleri, şekil bilgisi.
reamined through oral customs rather than written customs until the beginnings of twentieth century. Different kinds of dialects have had deep influances on the development Gagauz Turkish and the impacts of those dialects have been diplayed in the Gagauz Turkish which has evolved into a written langulage anymore. Above mentioned deep impact of those dialects on the written language has reasoned to some problems at the grammar and spelling studies of the Gagavuz Turkish.The limited number of written literary output at the Gagavuz Turkish Language, the surplus of the dialective compilation number of literary studies and researches over the written studies and researches, and together and beyond those two reasons, irregular usage of grammar and spelling in the written studies and researches have produced a problematic structure on the grammar works of Gagavuz Turkish. Regarding with those problems, the grammar works in Gagavuz Turkish have to be referenced from written works that were compiled of oral customs.Gagavuz Destanları compiled by Nevzat Özkan, on the project of "Türk Dünyası Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması" has become a basement for this study that focuses on appendix structure of Gagauz Turkish.The classical classification method will be used at this work. Regarding with that every appendix quoted from texts will be card indexed and will be evaluated morphologically and phonologically. Phonetic structure of appendices and the phonetic facts that sometimes occur will be determined. If any phonetic changes find on those appendices the reasons the changes will be determined. The functions of appendices will also be held in respect of the sentences that are used in. Evey foundation regarding with appendices will be supported by samples from texts. The index of the appendices will also be provided.
Keywords: Appendices in the Gagavuz Turkish Language, appendix functions, phonetic features, formation knowledge.