Mardin'in sosyo-kültürel yapısında dini grupların etkisi kuvvetlice hissedilmektedir. Esasen kadim bir medeniyetin izlerini canlı bir şekilde taşımasından dolayı Mardin dinigrupların uğrak yerleri haline gelmiştir. İlk mutasavvıflarla zirve yapan tasavvuf, Şahı Nakışbendi'n etkisi ve Ahmet Yesevi Türk coğrafyasında hızlıca yayılan Nakışbendilik Osmanlı İmparatorluğundaki siyasi buhranlar ve Yeniçeri ocağının kaldırılmasıyla askerler arasında Bektaşilik yerine Nakışbendilik hızlıca yayılmaya başlamıştı. Tarikat Mevlana Halit ile Anadolu'ya hızlı bir giriş yapmıştı. Nehrilerin eli ile Muhammed Diyadin'den Şeyh Ahmet Haznevi'ye geçmiş olan tarikat Kürtler arasında hızlıca yayılmaya başladı. Şeyh Ahmet el-Haznevi'nin halifesi Şeyh Abdulhekim ile Anadolu içlerine kadar daha sağlam bir şekilde yapılanan Halidilik Hazneviler eliyle Suriye, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu'da hızlıca yayılıp yıllık toplantılar düzenlemişlerdi. Mardin'in din görevlisi ihtiyacını fahri imamları ile büyük oranda karşılayan Hazneviler bölgede hatırı sayılır bir saygınlığa kavuşmuşlardı.
Anahtar Kelimeler: Mardin, Tasavvuf, Tarikat, Nakışbendilik, Halidilik, Nehriler,Hazneviler.
For the Mardin's socio-cultural structure the effects of religious groups is so much that it can not be denied. As it is the product of ancient civiliziation, Mardin has been charming place for religious groups. Mysticism began to spread with first Mysticism and witnesed its climax with Naqshbandi and Ahmet Yesevi. Because of the political cirisises and the removal of tanisseries, Naqshbandiyya began to spread drastically among the Ottoman soldiers in darge of Bektashi movement. Naqshbandiyya got fost Access to Anatolia by the effects of Mawlana Khalid-i Baghdady. Naqshbandiyya tariqatthat is transmitted from Muhammad Diyaddin to Shaikh Ahmadal Khaznawy White the help ot Nehri begen to spread among Kurdish people. Shaikh Abdalhakim Khalidism's constitution strongly et inner part of Anatolia. Halidismspread among Kurdish people. Shaikh Ahmad al-Khaznewy's khalif, Skeikh Abdalhakim build Khalidism's constitution strongly at inner part of Anatolia. Khalidismspread over Syria South Eastern and Eastern part of Anatolia with the influence of Khaznawy and annual meeting were held. Khaznawy fullfilled the demond of religious emplayee by voluntary imametes and got respected prestige.
Keywords: Mardin, Sufism, Naqshbandi, Khalidy, Khaznawy
Tez (Yüksek Lisans) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, 2016.
Kaynakça var.
Mardin'in sosyo-kültürel yapısında dini grupların etkisi kuvvetlice hissedilmektedir. Esasen kadim bir medeniyetin izlerini canlı bir şekilde taşımasından dolayı Mardin dinigrupların uğrak yerleri haline gelmiştir. İlk mutasavvıflarla zirve yapan tasavvuf, Şahı Nakışbendi'n etkisi ve Ahmet Yesevi Türk coğrafyasında hızlıca yayılan Nakışbendilik Osmanlı İmparatorluğundaki siyasi buhranlar ve Yeniçeri ocağının kaldırılmasıyla askerler arasında Bektaşilik yerine Nakışbendilik hızlıca yayılmaya başlamıştı. Tarikat Mevlana Halit ile Anadolu'ya hızlı bir giriş yapmıştı. Nehrilerin eli ile Muhammed Diyadin'den Şeyh Ahmet Haznevi'ye geçmiş olan tarikat Kürtler arasında hızlıca yayılmaya başladı. Şeyh Ahmet el-Haznevi'nin halifesi Şeyh Abdulhekim ile Anadolu içlerine kadar daha sağlam bir şekilde yapılanan Halidilik Hazneviler eliyle Suriye, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu'da hızlıca yayılıp yıllık toplantılar düzenlemişlerdi. Mardin'in din görevlisi ihtiyacını fahri imamları ile büyük oranda karşılayan Hazneviler bölgede hatırı sayılır bir saygınlığa kavuşmuşlardı.
Anahtar Kelimeler: Mardin, Tasavvuf, Tarikat, Nakışbendilik, Halidilik, Nehriler,Hazneviler.
For the Mardin's socio-cultural structure the effects of religious groups is so much that it can not be denied. As it is the product of ancient civiliziation, Mardin has been charming place for religious groups. Mysticism began to spread with first Mysticism and witnesed its climax with Naqshbandi and Ahmet Yesevi. Because of the political cirisises and the removal of tanisseries, Naqshbandiyya began to spread drastically among the Ottoman soldiers in darge of Bektashi movement. Naqshbandiyya got fost Access to Anatolia by the effects of Mawlana Khalid-i Baghdady. Naqshbandiyya tariqatthat is transmitted from Muhammad Diyaddin to Shaikh Ahmadal Khaznawy White the help ot Nehri begen to spread among Kurdish people. Shaikh Abdalhakim Khalidism's constitution strongly et inner part of Anatolia. Halidismspread among Kurdish people. Shaikh Ahmad al-Khaznewy's khalif, Skeikh Abdalhakim build Khalidism's constitution strongly at inner part of Anatolia. Khalidismspread over Syria South Eastern and Eastern part of Anatolia with the influence of Khaznawy and annual meeting were held. Khaznawy fullfilled the demond of religious emplayee by voluntary imametes and got respected prestige.
Keywords: Mardin, Sufism, Naqshbandi, Khalidy, Khaznawy