20. Yüzyıl insanı, yüzlerce yıllık bilim ve felsefe birikiminin üzerine, çağının getirdiği olumlu ya da olumsuz yeniliklerin sonuçlarıyla baş ederken, varoluşa ve kaos ortamındaki insanın tutumuna yepyeni bir gözle bakmayı öngören bir öğreti, bakış açısı ortaya çıkarır. İşte bu bakış açısı "varoluşçuluk" ya da "varoluş felsefesi"dir. Bu akım, ortaya çıkmasını sağlayan ön koşullarla beraber çok daha önceki zamanlardan, hatta Sokrates'in "kendini tanı" gibi fikirlerinden beslenir. Kendilerini "varoluşçu" olarak tanıtmasalar da, ya da Heidegger gibi bu ismi kendileri için kabul etmeseler de, varoluşçu felsefeciler Pascal'dan, Kierkegaard'a ve Nietzsche'ye kadar dayandırılabilir. Bu çalışmada, Varoluşçuluğun gelişimi genel bir bakış açısıyla değerlendirdikten sonra Varoluşçuluğun önde gelen isimlerine değinilmiştir. Materyalist Varoluşçuluğun kuramcısı kabul edilen Sartre’ın varoluşçuluk anlayışından yola çıkılarak “varoluş özden önce gelir”, “insan kendi özünü seçer”, “sınırsız özgürlük”, “sorumluluk” ve “varoluşun iç sıkıntısı” ilkeleri doğrultusunda Varoluşçuluk incelenmiştir. Varoluşçu felsefenin bu ilkeleri ışığında, bireyin yabancılaştığı “kendi” ve “dünya” kavramlarına bakış açısının düşüncelerinin bir ürünü olduğu, “birey” olabilme yolculuğunda varoluş bilinci, Pinter Tiyatrosuna kısaca değinilmesinin ardından, Pinter’in “İhanet” ve “Ayışığı” oyunlarının karakterleri üzerinde tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Varoluşçuluk, Pinter, Oyun, Ayışığı, İhanet.
After accumulation of a vast scientific and philosophical knowledge over centuries, 20th century man, trying to cope with the negative consequences of novelties of his era, produced a new approach, which requires him to have a view at the "existence" and the attitude of man in chaos in a completely new way. This new approach was called "Existentialism" or "The Philosophy of Existence". Existentialism's roots were nourished from a long history of ideas that can be traced back as far as Socrates's famous motto: "know yourself” From Pascal to Kierkegaard and Nietzsche, many philosophers can be counted among existentialists, although they didn't define themselves as such or, like Heidegger, didn't accept the name "existentialism" for their philosophies. In this study, after the development of the existentialism was considered with a general perspective, the leading philosophers of existentialism were mentioned individually. Philosophy of Existentialism has been studied in respect of Sartre’s understanding of existantialism, who is considered as the theorist of Materyalist Existentialism, in terms of these principles; “existence precedes essence” “people choose their own essence”, “unlimited freedom”, “responsibility” and existential distress”. In the light of these principles of existential philosopy, it has been discussed upon the characters of the plays “Betrayal” and “Moonlight” by Pinter that individual’s alienation from the concepts, “self” and “world”, stems from his or her belief and that existence awareness is important in being an individual.
Keywords: Existentializm, Pinter, Play, Betreyal, Moonlight.
Tez (Yüksek Lisans) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Sahne Sanatları Anasanat Dalı, 2010.
Kaynakça var.
20. Yüzyıl insanı, yüzlerce yıllık bilim ve felsefe birikiminin üzerine, çağının getirdiği olumlu ya da olumsuz yeniliklerin sonuçlarıyla baş ederken, varoluşa ve kaos ortamındaki insanın tutumuna yepyeni bir gözle bakmayı öngören bir öğreti, bakış açısı ortaya çıkarır. İşte bu bakış açısı "varoluşçuluk" ya da "varoluş felsefesi"dir. Bu akım, ortaya çıkmasını sağlayan ön koşullarla beraber çok daha önceki zamanlardan, hatta Sokrates'in "kendini tanı" gibi fikirlerinden beslenir. Kendilerini "varoluşçu" olarak tanıtmasalar da, ya da Heidegger gibi bu ismi kendileri için kabul etmeseler de, varoluşçu felsefeciler Pascal'dan, Kierkegaard'a ve Nietzsche'ye kadar dayandırılabilir. Bu çalışmada, Varoluşçuluğun gelişimi genel bir bakış açısıyla değerlendirdikten sonra Varoluşçuluğun önde gelen isimlerine değinilmiştir. Materyalist Varoluşçuluğun kuramcısı kabul edilen Sartre’ın varoluşçuluk anlayışından yola çıkılarak “varoluş özden önce gelir”, “insan kendi özünü seçer”, “sınırsız özgürlük”, “sorumluluk” ve “varoluşun iç sıkıntısı” ilkeleri doğrultusunda Varoluşçuluk incelenmiştir. Varoluşçu felsefenin bu ilkeleri ışığında, bireyin yabancılaştığı “kendi” ve “dünya” kavramlarına bakış açısının düşüncelerinin bir ürünü olduğu, “birey” olabilme yolculuğunda varoluş bilinci, Pinter Tiyatrosuna kısaca değinilmesinin ardından, Pinter’in “İhanet” ve “Ayışığı” oyunlarının karakterleri üzerinde tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Varoluşçuluk, Pinter, Oyun, Ayışığı, İhanet.
After accumulation of a vast scientific and philosophical knowledge over centuries, 20th century man, trying to cope with the negative consequences of novelties of his era, produced a new approach, which requires him to have a view at the "existence" and the attitude of man in chaos in a completely new way. This new approach was called "Existentialism" or "The Philosophy of Existence". Existentialism's roots were nourished from a long history of ideas that can be traced back as far as Socrates's famous motto: "know yourself” From Pascal to Kierkegaard and Nietzsche, many philosophers can be counted among existentialists, although they didn't define themselves as such or, like Heidegger, didn't accept the name "existentialism" for their philosophies. In this study, after the development of the existentialism was considered with a general perspective, the leading philosophers of existentialism were mentioned individually. Philosophy of Existentialism has been studied in respect of Sartre’s understanding of existantialism, who is considered as the theorist of Materyalist Existentialism, in terms of these principles; “existence precedes essence” “people choose their own essence”, “unlimited freedom”, “responsibility” and existential distress”. In the light of these principles of existential philosopy, it has been discussed upon the characters of the plays “Betrayal” and “Moonlight” by Pinter that individual’s alienation from the concepts, “self” and “world”, stems from his or her belief and that existence awareness is important in being an individual.
Keywords: Existentializm, Pinter, Play, Betreyal, Moonlight.